متداول ترین نوع راه اندازی است و برای الکتروموتورهای تکفاز و سه فاز با توان کمتر از ۱۱ کیلو وات مورد استفاده قرار می گیرد.
- قطعات لازم برای موتورهای تک فاز
1- فیوز محافظ (میتواند فیوز کاردی، مینیاتوری، کلید حرارتی و... باشد)
2- کنتاکتور
3-
بی متال (در مواردی که کلید حرارتی وجود دارد، نیازی به بی متال نیست)
برای موتورهای تک فاز سه مورد بالا و برای موتورهای سه فاز کنترل فاز هم
استفاده میشود.
- قطعات لازم برای موتورهای سه فاز تک ضرب :
1- فیوز محافظ (میتواند فیوز کاردی، مینیاتوری، کلید حرارتی و... باشد)
2- کنتاکتور
3- بی متال
4- کنترل فاز
**فرمول کاربردی: محاسبه ی جریان برای موتور برای تعیین توان، آمپر، ولتاژ:
بی متال - کنتاکتور - کلید محافظ
P = I * V * 1.73 * cosφ
P توان موتور به KW
I جریان مصرفی به A
V ولتاژ موتور به V
Cosφ حدودا بین 0.7 – 1 میباشد.
نکته:
1- کلید محافظ بسته به نوع و کارکرد موتور، معمولا از 1.5 تا 2 برابر جریان موتور، بالاتر گرفته میشود.
- در استاندارد امریکا (AWG): فیوز تندکار (مانند مینیاتوری) 3 برابر جریان نامی موتور فیوز کندکار (ذوب شونده) 1.7 برابر جریان نامی موتور
2- به طور کلی اگر به روشهای فرمولی، محاسبه میکنید احتمال کمی تفاوت با جدول وجود دارد که میتواند به خاطر دلایل زیر باشد:
- کسینوس فی - جریان اولیه و راه انداز موتورها (درمصارف مختلف جریانها فرق میکنند) - نوسان ولتاژ - دور موتور – ولتاژی که در جدول محاسبه شده ( 400 یا 380) و...
3- کنتاکتور را به علت کارکرد بالا (قطع و وصل زیاد) باید حتی المقدور 1.5 تا 2 رنج نسبت به نوع کارکرد و تعداد ضربات آن بالاتر در نظر گرفت.
همانطور که میدانید این روش، برای کم کردن جریان راه انداز موتورهای با قدرت بالا استفاده میشود. که ابتدا موتور به حالت ستاره شروع بکار میکند و پس از رسیدن به دور نامی خود ، به حالت مثلث در می آید.
- برای مشخص شدن این نوع اتصال باید به پلاک موتور توجه کرد.
~220/380 بصورت ستاره - مثلث
~380/660 بصورت ستاره - مثلث
~380 بصورت ستاره - مثلث
~660 بصورت ستاره - مثلث
- قطعات لازم برای موتورهای ستاره - مثلث (کنتاکتوری) :
1- فیوز محافظ (میتواند فیوز کاردی، مینیاتوری، کلید حرارتی و ... باشد)
2- کنتاکتور 3 عدد
3- بی متال
4- کنترل فاز
5- تایمر
** نکات مورد توجه در ستاره - مثلث:
1- بهتر است برای محافظت، از کلید حرارتی (برای حفاظت کل مدار)، و هم بیمتال، (برای حفاظت خط اصلی) استفاده شود.
2- در مدارات ستاره - مثلث، جریان کل موتور، روی دو خط : "اصلی و مثلث"، تقسیم میشود یعنی هر خط 0.58 آمپر کل جریان موتور را تحمل میکند.
3- کلید محافظ (فیوز) حدودا ، 2.2 برابر توان (kw) موتور باشد.
4- رنج بی متال را از طریق فرمول زیر محاسبه میکنیم: رنج بیمتال (ستاره - مثلث) = Inm * 0.58 جریان نامی موتور Inm
در برخی از موارد ضربه ناشی از استارت اولیه ممکن است به سیستم صدمه بزند، یا نیاز به کنترل دور موتور باشد، به همین خاطر از راه اندازی نرم استفاده می شود. این نوع راه اندازی توسط درایو های و سافت استارتر انجام می شود. اصول کاری کنترل دور بر اساس کنترل همزمان ولتاژ و ac و dc فرکانس می باشد.
در سیستمهای کنترل حلقه بسته مانند آبرسانی تحت فشار ثابت، کنترل فرایند دما، تهویه و عملا در جاهایی که نیاز به کنترل دور باشد مورد استفاده قرار می گیرد.